فلنج رزوه ای

فلنج ها لوله ها،شیرآلات و دستگاه ها را به یکدیگر متصل می کند. فلنج به صورت قطعه دیسکی شکل بوده که همیشه به صورت جفت به کمک پیچ و مهره دو قعه را به یکدیگر متصل می سازد و به آسانی باز شده و برای فشار های کم و بالا مناسب می باشد. فلنج رزوه ای یا همان دنده ای که یکی از انواع فلنج ها می باشد باعث اتصال شیرآلات و لوله ها در صنعت می شود. در این مقاله ابتدا به صورت کامل فلنج رزوه ‌ای را معرفی خواهیم کرد و سپس مشخصات و مزایا آن را بیان می کنیم.      

فلنج رزوه ای چیست ؟‌

همانطور که از نام این فلنج مشاهده می شود, درون این قطعات رزوه کار شده است. فلنج رزوه ای که گاهی با عنوان دنده ای نیزاز آن نام برده می‌شود برای شرایط ویژه به همراه مزیت اصلی آن که قابل اتصال بودن بدون عملیات جوشکاری می باشد, استفاده میگردد. البته گاهی اوقات جهت مطمئن بودن از آب بندی یک پاس جوش آب بندی نیز به همراه آن استفاده می‌شود .هر چند بیشتر این تنش ها بصورت خم شدگی در محدوده مرکز فلنج اعمال می گردد ولی از آنجا که استانداردی برای قطر داخلی فلنج وجود ندارد این فلنج ها برای کاربرد در فشار و دما های بالاتر مناسب هستند. این فلنج ها معمولا برای اتصال به لوله های نازک و یا کوچک مورد استفاده قرار نمی گیرند. طبق استاندادر ASME B3103 لوله رزوه شده برای سرویس بخار در فشار PSI250 و سرویس آب با فشار PSI100 با دمای بالای 220 درجه فارنهای و لوله با ضخامت رده 80 انتخاب می شوند.        

مشخصات فنی فلنج رزوه ای

آب بندی بین دوفلنج توسط گسکت که در بین آنها قرار داده می شود, انجام می گیرد. جنس فلنج ها از فولاد و آلیاژهای آن و یا از چدن و سایر مواد ساخته می شود. روی فلنج، مطابق استاندارد، مشخصات فلنج بایستی حک گردد. این مشخصات شامل: نام تجاری تولید کننده ، سایز اسمی لوله ، مقدار فشار قابل تحمل ، شکل سطح فلنج، سوراخ ها، مواد تشکیل دهنده و کد مربوط به عملیات حرارتی صورت گرفته بروی آن ، قطر اسمی فلنج برابر قطر لوله ای است که فلنج به آن وصل می شود. فلنج ها بسته به نوع جنس متناسب با فشاری که تحمل‌می کنند به کلاس های مختلف مانند: ANSI B16.34 ، مطابق استاندارد ISO، بر اساس استاندارد API (6A-6B-6BX) تقسیم می شوند.  

مزایا

مزیت این نوع فلنج این است که نیاز به جوشکاری ندارد و عموماً برای لوله هایی تا قطر 0.5-1 اینچ ساخته می‌شود. این نوع فلنج ها بصورت تبدیل نیز موجود است بطوریکه محل اتصال آن به لوله کمتر از اندازه اسمی فلنج است .  

 معرفی گسگت فلنج رزوه ای

گسکت GASKET عضو آب بندی است که بین دو پیشانی فلنج قرار می گیرد و با استفاده از نیروی فشاری مجموعه ای از پیچ ها که در اطراف محیط لبه های فلنج قرار دارند، نگه داشته می شود .گسکتها از مواد مختلفی در کاربردهای مختلف ساخته می شوند. گسکت ها باید به گونه ای ساخته و انتخاب شوند که در مدت زمان اتصالشان بتوانند در دما و فشارهای سیال عمر کنند. گسگت های به کار رفته برای فلنج رزوه ای معمولا در بیشتر موارد از نمونه های رینگی هستند. این نوع رینگ ها از جنس فلز (معمولا فولادهای نرم و آلیاژهای آن ها )ساخته می شود .این نوع گسکت ها از رینگ ها آهنگری شده (Forged Rings) بوده که در شیار فلنج های RTJ قرار می گیرند .این گسکت ها معمولا در جاهایی که فشار بالا در سیستم وجود داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرند. آب بندی این گسکت ها بر اساس تماس فلز (خود گسکت یا رینگ )با فلز (شیار فلنج)حاصل می شود. در هنگام قرار دادن رینگ در داخل شیار باید دقت شود که شیار عاری از عیب و برجستگی باشد تا به سطح رینگ آشیبی وارد نکند.  

  به طور کلی گسکت های نوع رینگی یا رینگ ها به چهار نوع طبقه بندی می شوند: نوع R : این رینگ ها در دو مقطع بیضوی Oval و 8 ضلعی Octagonal موجود هستند. از مقطع بیضوی عموما برای فلنج RTJ با سطح تخت و یا برجسته استفاده می شود. مقطع 8 ضلعی نوعی از بیضوی می باشد که برای آب بندی بیشتر مورد استفاده می باشد. معمولا برای کلاس های کاری 1500 به بالا کاربرد دارند و کمتر در کلاس 900 استفاده می شوند .اما برای کلاس های 150 تا 2500 استفاده می شوند. اما برای کلاس های 1500 به بالا می باشد. نوع RX : این نوع رینگ به فرم 7ضلعی می باشد که حتما در شیار هم سایز خودش قرار بگیرد. این نوع رینگ ها پهن تر از نوع R می باشند. از این رینگ ها برای فلنج های سرچاهی مورد استفاده می باشند که تا کلاس کاری 1500 استفاده می شوند .بخشی از مقطع نامتقارن این رنگ ها جهت ایجاد نیروی خود انرژی زا می شود؛ بخش برجسته رینگ در تماس با شیارهای فلنج می باشد که این باعث می شود تا نیرو به قسمت بیرونی رینگ اعمال می گردد .از این رینگ بیشتر جهت آب بندی در سیستم هایی که تحمل بارهای ضربه ای و ارتعاشی مد نظر باشد مورد استفاده قرار می گیرد.    

نوع BX : این رینگ ها فقط برای فلنج هایی که مطابق استاندارد API 6A | Type BX در کلاس کاری 5000 تا 15000 استفاده می شوند. قطر این رینگ ها نسبت به سایر رینگ هایی بیشتر می باشد حتی بزرگ تر از شیار فلنج؛ این امر خود سبب وارد آمدن نیروی اولیه به رینگ می گردد و نهایتا باعث ایجاد یک فشار عکس العملی شده و پیشانی دو فلنج کار کاملا به یکدیگر چسبانده می شود. این رینگ ها را نمی توان با رینگ هایی که گفته شد، تعویض کرد به دلیل این که شیاری که برای رینگ BX در نظر گرفته می شود با سایر شیرها متفاوت می باشد.